काय आहे थायरॉईड? जाणून घ्या T3 T4 TSH त्याचे महत्व (t3 t4 tsh in marathi) Thyroid test
आपल्या गळ्यामध्ये हे थायरॉईड असतो , हि एक गाठी च्या स्वरूपात आहे आपण त्याला ग्रंथी असे म्हणतो. याचा आकार लहान आहे जसे कि फुलपाखरू च्या आकारासारखा हा अवयव असतो. हि थायरॉईड ग्रंथी आपल्या शरीरामध्ये विविध प्रकारचे रसायन नियंत्रित ठेवण्यासाठी काम करते.
परंतु ते जे रसायन तयार करतो ते कधी कधी कमी जास्त प्रमाणात असेल तर आपल्याला समस्या जाणवतात. आणि हे रसायन तपासण्यासाठी डॉक्टर टी 3, टी 4 आणि टीएसएच या चाचण्या करायला सांगतात या तिन्ही चाचण्या थायरॉईड च्या आहेत. तर ह्या चाचण्या काय आहे आणि हे आपल्या आरोग्यासाठी का आवश्यक आहे ते पाहूया
थायरॉईड टी 3, टी 4 आणि टीएसएच T3 T4 TSH Thyroid blood test
1. टी 3 (ट्रायओडोथायरोनिन) : T3
टी ३ आपल्या शरीरातील सैनिक आहे असा म्हणून टी 3 चा विचार करा. हे खूप तापट आहे आणि आपल्या शरीरास ऊर्जा आपल्या कडून वापरण्यास मदत करते. जेव्हा आपल्या शरीरास उर्जेच्या वाढीची आवश्यकता असते, तेव्हा टी 4 हि टी 3 मध्ये बदलते आणि ते बचावासाठी धावते.
2. टी 4 (थायरोक्साईन): T4
टी ४ टी ३ च्या स्टोरेज सारखी आहे. म्हणजे टी ४ आपल्याकडे बॅटरी सारखी ऊर्जा साठवून ठेवते आणि नंतर जेव्हा केव्हा आपल्याला जस्तची ऊर्जा गरज राहते तेव्हा ती टी ३ कडून वापरल्या जाते.
3.टीएसएच (थायरॉईड-स्टिम्युलेटिंग हार्मोन) : TSH
TSH हे आपल्या शरीरामध्ये पोस्टमन सारखी काम करते. जेव्हा आपल्या शरीराला अधिक ऊर्जा ची आवश्यकता असते तेव्हा ती थायरॉईड ग्रंथी ला मेसेज पाठवते कि ऊर्जा पाहिजे. आणि आता टी ३ आणि टी ४ बनवण्याची गरज आहे. जसे कि टी ३ हि टी ४ कडून सांगते कि आम्हाला आता ऊर्जा पाहिजे तुम्ही बनवायला सुरुवात करा आणि आम्हाला पाठवा.
तर अस्या पद्धतीने टी ३ , टी ४ आणि टीएसएच आपले कार्य करते.
थायरॉईड जर कमी जास्त झाले तर काय होते ? Thyroid
1. थायरॉईड कमी झाला तर यालाच आपण हायपोथायरॉईडीझम असे म्हणतो (लो थायरॉईड फंक्शन)
कधी कधी काही कारणामुळे आपली थायरॉईड ग्रंथी थकल्यामुळे आजारी होऊ शकते आणि जर का ती बिमार झाली तेव्हा पाहिजे तेव्हडी ऊर्जा तयार हो नाही. जर तसे झाले नाही तर आपल्या शरीराला लागणाऱ्या ऊर्जा मध्ये कमतरता येते. याचे कारण जसे कि आयोडीन शरीरास मिळत नसणे किंवा आपल्या शरीरातली काही भाग रोग निवाऱ्यासाठी लागणारी शक्ती थायरॉईड वर खर्च करत असेल तर .
परिणाम :
जेव्हा आपला थायरॉईड ग्रंथी थकलेली असते आणि पुरेसा रसायन तयार करत नाही, तेव्हा तो आपल्याला थकल्यासारखे वाटू शकतो.
लक्षणे काय आहेत जर का थायरॉईड कमी झाला तर ?
जरी आपण जास्त जेवण केले नाही तरीही सुस्थ वाटते , नेहमीच थंड असे वाटणे , कोरडी त्वचा होणे , आपले केस कमी होत जाणे आणि वजन वाढू शकते. हायपोथायरॉईडीझमची ही सर्व लक्षणे आहेत, याचंच अर्थ आपले थायरॉईड ग्रंथी व्यवस्थित कार्य करत नाही.
2. जास्त थायरॉईड झाला तर? यालाच हायपरथायरॉईडीझम असे म्हणतात(ओव्हरएक्टिव थायरॉईड) Hyperthyroidism
कारणे: आपला थायरॉईड कधीकधी खूप जास्त प्रमाणात रसायन तयार करतो आणि खूप टी 3 आणि टी 4 बनवतो. हे वेगवेगळ्या कारणांमुळे होऊ शकते, जसे की जेव्हा आपण आजारी असतो किंवा आपल्याला रोगप्रतिकारक शक्ती मध्ये काही समस्या असते.
याची लक्षणे अशी आहेत:
जेव्हा आपला थायरॉईड खूप जास्त रसायन बनवत असेल आणि जास्त काम करीत असेल, तेव्हा काहीही न करता आपले वजन कमी होऊ शकते, आपल्या हृदयाला धडधड/बैचेन वाटते, आपल्याला खूप चिंताग्रस्त वाटते, आणि आपल्याला गरम हवामान आवडत नाही. हे हायपरथायरॉईडीझमची सर्व लक्षणे आहेत, याचा अर्थ आपला थायरॉईड खूप काम करत आहे.
3. काही बदल सामान्य असू शकता
विशेषतः आपण जर महिला असाल आणि आपल्याला बाळ होणार असेल तेव्हा आपल्या थायरॉईड चाचणी मध्ये बदल येऊ शकते. आणि अश्या वेळेला हा बदल सामान्य मानला जातो. अस्या वेळात जरी आपण बिमार नसू तरी पण चाचण्या मध्ये बदल दिसू शकतो.
थायरॉईड टेस्ट रेंज काय आहे आपण सामान्य आहे हे कसे समजणार ?
आपला थायरॉईड चे काम योग्यरित्या आहे की नाही हे पाहण्यासाठी डॉक्टर विशेष आकडे चेक करतात ते आपल्या थायरॉईड च्या टेस्ट रिपोर्ट वर असते त्या सोबत मिळवून पाहतात.
आणि यामधून आपली थायरॉईड निरोगी आहे कि नाही हे त्यांना समजते. ते त्या नुसार आपल्याला औषधी देतात. ते वापरत असलेल्या काही संख्या येथे आहेत:
– टी 3: सहसा, संख्या 80 ते 220 दरम्यान असावी.
– टी 4: सहसा, संख्या 4.5 ते 12 दरम्यान असावी.
– टीएसएच: सहसा, संख्या 0.5 ते 5.0 दरम्यान असावी.
वरील संख्या वरून डॉक्टर आपल्या थायरॉईड संबंधी समजून घेऊ शकते परंतु याही पेक्षा काही वेगळे निष्कर्ष असू शकतात ते डॉक्टरच चांगल्या प्रकारे तपासून पाहू शकतात.
महिलांवर होणारा परिणाम thyroid impact on women
थायरॉईड समस्या स्त्रियांमध्ये जास्त प्रमाणात असतात तेच प्रमाण पुरुषामध्ये कमी आहे, विशेषत: स्त्रीच्या जीवनात ठराविक वेळा वेगळे वेगळे बदल होते जसे कि .
- मासिक पाळी अनियमितता यामुळे थायरॉईड चे स्वस्थ बिघडू शकते
- प्रजनन समस्या: जर एखाद्या महिलेचा थायरॉईड चांगला कार्य करत नसेल तर तिला मूल होण्यास समस्या तयार होऊ शकते पण त्रास हा डॉक्टरांच्या सल्ल्याने कमी केल्या जाऊ शकते
- गर्भधारणा मध्ये त्रास : जेव्हा एखादी स्त्री बाळ देणार असेल तेव्हा तिचा थायरॉईड निरोगी असणे खूप महत्वाचे आहे. गर्भधारणे वेळेस थायरॉईडच्या समस्यांमुळे उच्च रक्तदाब (BP वाढणे) आणि बाळाचा लवकर जन्म यासारख्या समस्या उद्भवू शकतात.
- दर महिन्याला स्त्रियांच्या शरीरामध्ये बदल होत असतो त्यामुळे त्यांनी वरचेवर थायरॉईड ची टेस्ट तपासली पाहिजे.
समस्या आणि निराकरण
समस्या: जर आपला थायरॉईड चांगला आणि निरोगी नसेल तर यामुळे आपल्याला अस्वस्थ वाटू शकते आणि आरोग्याच्या वेगवेगळ्या समस्या उद्भवू शकतात.
उपचार : आपला थायरॉईड निरोगी नसेल किंवा काही वरील काही त्रास जाणवत असेल तर , डॉक्टरांशी बोलणे आवश्यक आहे आणि थायरॉईड टी 3, टी 4 आणि टीएसएच टेस्ट चेक करणे आवश्यक ठरते.
किती रुपयामधें हि टेस्ट केल्या जाते ? Thyroid test price
साधारणतः 300 रुपये ते 700 रुपया पर्यंत हि टेस्ट केल्या जाऊ शकते तसेच सरकारी शाखेत डॉक्टर च्या सल्ल्याने हि कमी खर्चात होते.
महत्वाचे Conclusion
आपला थायरॉईड आपल्या शरीरातील एक लहान मॅनेजर आहे जो आपल्या प्रत्येक गोष्टीसाठी जे काम करतो त्यासाठी आपल्याकडे पुरेशी उर्जा आहे का नाही याची खात्री करतो आणि उपाय करतो.
कधी कधी थकल्यासारखे होऊ शकते किंवा खूप त्रास झाल्या सारखे वाटू शकते. थायरॉईड कोणाचेही संतुलित जीवन बिघडवू शकते आणि याची काळजी आदींच्या काळात घेणे गरजेचे आहे.
ज्यांना आपल्या थायरॉईड चांगला आहे असे माहित आहे त्यांनी आपण त्याला कसे निरोगी ठेवू शकतो याची काळजी घ्या. आणि ज्यांना यामध्ये संदेह असेल त्यांनी आपली तपासणी करून घ्या व आपल्या डॉक्टरांचा सल्ला घ्या.
